در قسمت اول در مورد ضرورت پرداختن به روانشناسی بیماری های همه‌گیر صحبت کردم. در این قسمت به تعاریف مرتبط با این بیماری‌ها می‌پردازم. می‌دونیم که پرداختن به تعاریف و ریشه‌ی لغات، قطعاً اون‌قدرها برای عموم جذاب نیست و موضوعات جذاب‌تری در مورد ویروس کرونا وجود داره. درعین حال می‌دونیم که پیشرفت دانش فردی و جمعی در موضوعی خاص، الزاماً تابعی از جذابیت اون موضوع نیست. وقتی یک دستگاه چرخ‌گوشت می‌خریم، انتخاب با ماست که اول نیم ساعت وقت بذاریم و بروشور راهنماش رو بخونیم و بعد با خیال راحت ازش استفاده کنیم، یا بدون خوندن راهنما بزنیمش به برق و ریسک آسیب زدن به دستگاه (یا خودمون) رو به جون بخریم. چرخ‌گوشتِ علم هم دفترچه راهنمایی داره که همون دانش تجمعی بشر در عصر حاضره. انتخاب با ماست.
دکتر تِدروس آبهانوم، دبیرکل سازمان جهانی بهداشت:
دنیاگیر (Pandemic) لغتی نیست که سهل‌انگارانه استفاده بشه. در صورت استفاده‌ی نابه‌جا، این لغت می‌تونه ترس غیرمعقول به‌وجود بیاره یا این تصور غیرموجه رو به ایجاد کنه که مبارزه تموم شده و به مصیبت و مرگ غیرضروری منجر بشه
این صحبت‌ها اهمیت زیاد استفاده‌ی دقیق و به‌جا از لغات رو برای توصیف پدیده‌ها به ما یادآور می‌شه. در این یادداشت، به بررسی سه لغت مرتبط با شیوع بیماری می‌پردازم. درک تفاوت‌های این لغات کمک می‌کنه با دقت بیشتری بتونیم منابع معتبر رو مطالعه کنیم.
این سه لغت عبارتند از:
Outbreak – Epidemic – Pandemic
اولین کلمه Outbreak یا «شیوع» است. طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت، شیوع یعنی: «بروز موارد ابتلا به بیماری بیش از حد مورد انتظار». وقتی موارد ابتلا فراتر از انتظار می‌ره، این اولین و محتاطانه‌ترین لغتی هست که برای توصیف وضعیت به کار می‌ره. همونطور که در عناوین WHO می‌بینیم:
کلمه‌ی بعدی Epidemic است که در صحبت‌های روزمره‌ی ما هم زیاد استفاده می‌شه؛ مثلاً وقتی که می‌گیم فلان‌چیز اپیدمی شده. فرهنگستان زبان فارسی معادل این لغت گذاشته «همه‌گیری».
و در تعریفش اومده: شیوع بیش از حد یک بیماری در جمعیتی معین در زمانی کوتاه.
بیماری‌ای که شیوع پیدا کرده (outbreak)، در صورتی که در بین جمعیت گسترده شدن می‌تونه تبدیل به یک همه‌گیری (اپیدمیک) بشه.
کلمه‌ی سوم، Pandemic است.
برخلاف دو اصطلاح قبلی که مربوط به جمعیتی معین بودند،pandemic ویژگی بیماری‌ایه که در بین کشورها همه‌گیر شده و احتمالش هست که همه‌ی دنیا رو بگیره. فرهنگستان معادل فارسی این لغت رو «دنیاگیر» پیشنهاد داده.
اهمیت به‌کار بردن لغات درست رو اینجا می‌بینیم که سازمان جهانی بهداشت در زمانی که آمار مبتلایان کرونا در دنیا به ۱۱۸ هزار و تعداد کشورهای درگیر به ۱۱۴ کشور رسید، از لغت دنیاگیر (pandemic) برای توصیف وضعیت این بیماری استفاده کرد؛ چراکه لغات بار معنایی دارند، و این بار معنایی تصمیمات (و در نتیجه زندگی) آدم‌ها رو تحت تاثیر قرار می‌ده… و زندگی آدم‌ها حائز اهمیته.
